Słownik

Konkurencje oficjalne

  1. BigBLD - układanie większych kostek (4x4x4, 5x5x5) bez patrzenia.
  2. BLD/blind - układanie bez patrzenia, tzn. zapamiętywanie, a następnie zakrywanie oczu i układanie.
  3. FM - układanie na najmniejszą liczbę ruchów (tzn. zawodnik ma godzinę na oddanie zapisu jak najkrótszego rozwiązania). Uwaga: w niektórych językach, np. angielskim, zamiast "FM" mówi się "FMC".
  4. MBLD/multi/multiblind - układanie wielu kostek bez patrzenia - zawodnik najpierw deklaruje, ile kostek jest w stanie ułożyć, następnie zapamiętuje układ elementów, zakrywa oczy i układa wszystkie po kolei. Na zapamiętywanie i układanie ma w sumie godzinę. Wyniki liczone są według wzoru: wynik = liczba kostek ułożonych - liczba kostek nieułożonych.
  5. OH - układanie jedną ręką.

Popularne konkurencje nieoficjalne

  1. Feet/WF - układanie stopami (konkurencja dawniej oficjalna).
  2. MBO/multi old style - dawny odpowiednik konkurencji MBLD, w którym nie było limitu czasowego, a wygrywały próby o najwyższej skuteczności (np. 2/2 wygrywało z 49/50).
  3. Mini Guildford - jeden z typów sztafet. Polega na ułożeniu kostek 2x2x2-5x5x5, pyraminksa, megaminksa, skewba, clocka, square-1 i 3x3x3 jedną ręką. Podobną konkurencją jest Guildford - poza powyższym zestawem układanek w Guildfordzie należy ułożyć kostki 6x6x6 i 7x7x7.
  4. Rescramble - konkurencja polegająca na odtworzeniu układu elementów na pomieszanej kostce: zawodnik zaczyna od oglądania pomieszanej kostki, następnie na ułożonej kostce "miesza" elementy w taki sposób, aby ich układ na obu kostkach był taki sam.
  5. SprintFM - układanie kostki, jednocześnie licząc ruchy. Wynikiem jest liczba ruchów pełnego ułożenia. W zasadach konkurencji pojawia się limit czasowy - najczęściej jest to minuta lub dwie minuty na ułożenie (łącznie z preinspekcją).
  6. Supersolve - konkurencja składająca się z dwóch etapów: 1. znalezienie jak najlepszego rozwiązania do danego scrambla (niekoniecznie samodzielnie, nawet może być z pomocą programów znajdujących optymalne rozwiązania), 2. ułożenie kostki pomieszanej tym scramblem w jak najkrótszym czasie. Zwykle formatem jest bo3 (liczy się tylko najlepsza z trzech prób).
  7. Sztafeta/relay - konkurencja polegająca na mierzeniu czasu układania wielu kostek (indywidualnie lub drużynowo).
  8. Sztafeta multikonkurencyjna - sztafeta, w której czteroosobowe zespoły rywalizują w układaniu czterech wylosowanych kostek ze zbioru: 2x2x2-5x5x5, 3x3x3 OH, clock, megaminx, pyraminx, skewb, square-1.
  9. Team blind/teamBLD - konkurencja, w której biorą udział dwuosobowe zespoły: jedna osoba zapamiętuje układ elementów na kostce, przekazuje ją drugiej osobie, po czym poprzez werbalne komunikowanie się zadaniem drugiej osoby jest ułożenie kostki bez patrzenia.
  10. Time attack - wykonanie określonego zestawu algorytmów w jak najkrótszym czasie.
  11. Tower 7 - układanie wieży złożonej z siedmiu kostek 3x3x3 na czas.
  12. TPS challenge - jak najszybsze wykonanie 24 ruchów przywracających kostkę 3x3x3 do stanu początkowego.

Nazwy niektórych kostek

Big cube - duża kostka - zwykle to wyrażenie odnosi się do kostek sześciennych większych od 5x5x5, ale niektórzy do ich grona zaliczają też 5x5x5.

Clock - układanka o kształcie zbliżonym do walca, na którego obu podstawach umieszczonych jest w sumie 18 zegarów. Wokół środkowych zegarów znajdują się 4 piny, które mogą być "wciśnięte" po jednej lub drugiej stronie. Piny służą do zaznaczenia części zegarów (4, 6, 8 lub 9 jednocześnie), które można obracać za pomocą jednego z czterech pokręteł znajdujących się w "rogach" układanki. Clock jest ułożony, kiedy wszystkie wskazówki zwrócone są w kierunku godziny 12.

Gear - typ układanek, które poruszają się poprzez obroty kół zębatych.

Klasyczna kostka - kostka 3x3x3. Niektórzy do grona klasycznych kostek zaliczają też 2x2x2, 4x4x4 i 5x5x5:

  • Pocket cube - "kostka kieszonkowa", kostka 2x2x2.
  • Kostka Rubika - kostka 3x3x3.
  • Rubik's revenge - "zemsta Rubika", kostka 4x4x4.
  • Professor's Cube - "kostka profesora", kostka 5x5x5.

Kuboid - kostka prostopadłościenna typu LxMxN, która nie jest sześcianem.

  • Domino cube - kuboid 3x3x2.
  • Floppy cube - kuboid 3x3x1, w którym możliwe jest wykonywanie wyłącznie ruchów o 180 stopni.
  • Super floppy cube - kuboid 3x3x1, w którym możliwe jest wykonanie ruchów o 90 stopni - dzięki temu układanka jest zmiennokształtna.
  • Tower cube - kuboid 2x2x3.

Modyfikacja - 1. każda zmiana, która powoduje, że układanka porusza się w inny sposób lub wygląda inaczej, 2. układanka, która powstała na podstawie "standardowej" kostki, ale ma inne własności. Najczęściej modyfikacje kostek są zmiennokształtne, często w ułożonym stanie mają inny kształt od standardowej kostki. Modyfikacje uklada się w większości tak samo, jak kostki, na podstawie których powstały.

  • Fisher - kostka, w której przerwy między elementami obrócono o 45 stopni, przez co krawędzie z górnej i dolnej warstwy są zamienione z narożnikami, a ze środkowej warstwy - z centrami.
  • Ghost - kostka, w której nie tylko przerwy między elementami są obrócone, ale też centry mają zmienione położenie (nie są położone na środkach ścian).
  • Mirror/mirror blocks - kostka, w której elementy można odróżnić nie za pomocą kolorów naklejek, tylko za pomocą ich wielkości, a raczej: grubości. Do każdej ściany przypisana jest odpowiednia głębokość elementu.
  • Pyramorphix, mastermorphix, megamorphix - modyfikacje kostek, odpowiednio, 2x2x2, 3x3x3, 4x4x4. Mają kształt czworościanu foremnego, często z zaokrąglonymi krawędziami.
  • Siamese - dwie sklejone ze sobą kostki.

Minx - rodzina kostek dwunastościennych, w których występują krawędzie, narożniki i centry - tak jak w kostkach sześciennych, choć jest ich o wiele więcej.

  • Kilominx/kibiminx/megaminx 2x2x2 - minx w rozmiarze 2x2x2. Uwaga: niektóre kilominksy mają tylko oklejone narożniki, ale inne także oklejone centry, przez co układa się je trochę inaczej.
  • Megaminx - minx w rozmiarze 3x3x3.
  • Master kilominx - "mistrzowski kilominx" - minx w rozmiarze 4x4x4.
  • Gigaminx - minx w rozmiarze 5x5x5.
  • Elite kilominx - "elitarny kilominx" - minx w rozmiarze 6x6x6.
  • Teraminx - minx w rozmiarze 7x7x7.

Pyraminx - rodzina kostek czworościennych, w których można wyróżnić centry, które mogą się tylko obracać, krawędzie, które mogą się obracać i zamieniać miejscami, tipy (narożniki), których ułożenie nie zależy od pozostałych elementów (każdy z nich można ułożyć jednym ruchem) i ewentualnie inne elementy, które występują w większych rozmiarach układanki.

  • Pyraminx - pyraminx w rozmiarze 3x3x3.
  • Master pyraminx - "mistrzowski pyraminx", pyraminx w rozmiarze 4x4x4.
  • Professor's pyraminx - "pyraminx profesora", pyraminx w rozmiarze 5x5x5.
  • Elite pyraminx - "elitarny pyraminx", pyraminx w rozmiarze 6x6x6.

Redi cube - kostka sześcienna złożona z 12 krawędzi i 8 narożników, w której jeden ruch angażuje tylko narożnik i 3 krawędzie położone wokół niego. Rogi mogą się tylko obracać, a krawędzie - tylko zamieniać miejscami.

Skewb - sześcienna układanka złożona z centrów i narożników, która porusza się wzdłuż płaszczyzny pomiędzy dwoma przeciwległymi narożnikami. Po każdym ruchu położenie zmienia dokładnie połowa elementów.

Square-1/sq1 - kostka sześcienna, która może zmieniać kształt. Składa się z 8 narożników, 8 krawędzi oraz dwóch elementów umieszczonych na środkowej warstwie. Możliwe do wykonania są 2 typy ruchów: slice, czyli ruch o 180 stopni, przy którym elementy poruszają się między przerwą w środkowej warstwie, oraz ruchy górną i dolną warstwą o wielokrotności 30 stopni. Ze względu na niestandardową budowę i zmiennokształtność nie wszystkie ruchy można wykonać - czasem przeszkadza w tym jeden z narożników, którego nie można "przeciąć" w połowie.

Square-2 - kostka podobna do square-1 - jedynie różnią się tym, że w tzw. sq2 narożniki są rozdzielone w połowie, dzięki czemu żaden ruch nie jest "zablokowany".